Stichting Gehandicaptenzorg Limburg (SGL) gaf veel geld uit aan trainingen en opleidingen voor medewerkers. In de praktijk werd echter weinig gedaan met de opgedane kennis. “Dat moet anders”, dacht manager HR Marcel Janssen. Daarom ontwikkelde hij een nieuwe visie op werken en leren binnen SGL, waarin leren van én met elkaar centraal staat.

“SGL levert kwalitatief hoogwaardige zorg aan mensen met een niet-aangeboren hersenletsel”, legt Marcel Janssen uit. “Daarvoor is het nodig dat medewerkers gemotiveerd en goed opgeleid zijn, maar ook dat ze zich continu kunnen blijven ontwikkelen. We reserveren elk jaar een aardig budget voor opleiding en training van medewerkers. Toch leverde dat vaak niet het gewenste resultaat. Van de medewerkers hoorde ik achteraf vaak dat ze hun opleiding of training wel goed vonden, maar dat het niet lukte om het geleerde toe te passen in hun werk. Omdat opgedane kennis niet goed aansloot bij de praktijk of omdat het lastig was om een nieuwe werkwijze door te voeren in een team. Daarom ben ik, samen met een zorgmanager en een behandelaar, op zoek gegaan naar een meer zinvolle manier om aan deskundigheidsbevordering te werken.”

Uitgaan van leerbehoefte

Die zoektocht begon bij de medewerkers van SGL. Marcel: “Effectief leren lukt eigenlijk alleen als je uitgaat van de leerbehoefte. Dus ben ik medewerkers gaan vragen: wat heb je nodig om je werk goed te kunnen doen? Vaak blijkt dat er relatief weinig behoefte is aan theoretische kennis, maar zoeken mensen vooral naar handvatten en tips die ze kunnen toepassen bij een specifieke cliënt of groep. Dat kan eigenlijk heel eenvoudig: zoek de informatie op via internet en praat erover met collega’s die deze kennis zelf al in huis hebben, bijvoorbeeld een teamgenoot of een behandelaar. Zij kunnen die kennis overdragen en je de handvatten geven waar je behoefte aan hebt. Dat kan in de vorm van een teamoverleg of een kleinschalige workshop, maar ook door een dagje met die collega mee te lopen of via individuele coaching.”

Elkaar prikkelen en stimuleren

Leren van en met collega’s, op de werkplek, levert dus voor veel medewerkers meer op dan een dure opleiding. “Logisch eigenlijk,” meent Marcel, “uit onderzoek blijkt dat maar een klein deel van wat je in een klassikale situatie leert, blijft hangen. Echt leren doe je vooral door te oefenen in de praktijk. Daar moet je je organisatie wel op inrichten. Anders leren betekent ook anders werken. Door een cultuur te creëren waarin mensen elkaar prikkelen en stimuleren om te leren. Waarin ze zelf de regie krijgen én nemen, zelf (leer)vragen gaan stellen. Als leidinggevende is het dan ook belangrijk dat je vertrouwt op het vakmanschap en de professionaliteit van je medewerkers. Dat ze weten wat er van hen wordt verwacht, dat ze hun werk goed willen doen en ondersteuning zoeken als ze die nodig hebben. Tegelijkertijd is het nodig om de werkprocessen in de organisatie zo in te richten dat er ook voldoende ruimte ontstaat om daadwerkelijk van elkaar te leren. Dat kan door vaste momenten in te bouwen voor reflectie en ontwikkeling, coaching en intervisie en door medewerkers de mogelijkheid te geven om bij elkaar ‘in de keuken’ te kijken. Trainingen en opleidingen worden alleen nog heel gericht ingezet om bepaalde basiskennis aan te leren.”

Leergang Expert Werkplekleren

Dat klinkt allemaal heel logisch, maar de praktijk is weerbarstiger. Het vraagt immers om een flinke cultuur- en organisatieverandering. Navraag leerde Marcel dat ook andere zorgorganisatie hiermee worstelden. Via belangenorganisatie Zorg aan Zet kwam het gesprek met deze organisaties op gang. Ook Zuyd Professional werd daarbij betrokken. Zo kwam de leergang Expert Werkplekleren tot stand, waarin HR-adviseurs en opleiders leren hoe ze werkplekleren kunnen inbedden in hun organisatie. Marcel meldde zich dan ook meteen aan voor de leergang. Hij vertelt: “In de leergang komen organisatiekunde, veranderkunde en onderwijskunde samen. Je leert de theoretische basis, maar gaat het geleerde ook meteen toepassen in je eigen organisatie. Daar praat je over met de andere deelnemers en de docenten, waardoor je elkaar weer verder helpt. Ook hier is het leren van en met elkaar. De leergang was voor mij echt een zinvolle aanvulling in mijn zoektocht naar zinvol werken en leren binnen SGL.”

Cultuurverandering op gang brengen

Inmiddels heeft Marcel de leergang afgerond en is hij druk bezig met het implementeren van werkplekleren in de organisatie. “Dat gaat in kleine stapjes. De visie is officieel vastgesteld, nu werken we aan het organiseren van de nieuwe werk- en leerprocessen. Het veranderen van de cultuur is een proces dat jaren gaat duren. Het vraagt veel van leidinggevenden en medewerkers. Voor sommigen is het heel logisch en eenvoudig, anderen kost dat aanzienlijk meer moeite. Je dwingt mensen immers om zelf na te denken over wat ze willen leren, om ze kritisch naar hun werk en zichzelf te laten kijken. Dat levert soms weerstand op. Gelukkig staat de nieuwe directie helemaal achter de nieuwe visie en krijgen we ruim de tijd om alle veranderingen te realiseren. Hopelijk kan ik over een paar jaar zeggen dat werkplekleren een standaard onderdeel van het werken bij SGL is. Dan is mijn missie geslaagd.”

Interesse?

Meer weten over de leergang Expert Werkplekleren? Lees dan hier verder. Of neem contact op met Marcel Douven, marcel.douven@zuyd.nl.

Kunnen wij je helpen?

Heb je een vraag over een van onze opleidingen of ben je nog niet helemaal zeker van je keuze? Neem contact met ons op. Wij zijn op werkdagen bereikbaar tussen 9.00 en 12.00 uur.